KOBİ, ticaret hayatı ile ilişkili bir kavramdır ve hem üretim hem de tüketim sektöründe sıklıkla karşımıza çıkar. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) ile tanımı yapılan KOBİ’ler konusunu bu yazımızda detaylıca inceleyeceğiz.
KOBİ Ne Demektir?
“KOBİ nedir, açılımı ne anlama gelir?” sorusu sıklıkla merak edilir. KOBİ’nin açılımı “küçük ve orta büyüklükteki işletme”dir. Bir şirketin KOBİ kapsamına girmesi ve KOBİ’lere özel teşvik, hibe gibi desteklerden yararlanabilmesi için Yönetmelik ile belirlenen yapısal ve mali şartları sağlıyor olması gerekir. Buna göre yıllık çalışan kişi sayısı 250’den az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu (bunlardan herhangi bir tanesi) 250 milyon TL’den fazla olmayan işletmeler KOBİ olarak kabul edilir.
Yönetmelikte yapılan bu tanıma göre mikro işletmeler, küçük işletmeler ve orta ölçekli işletmeler KOBİ kapsamına girmektedir. Bu işletmelerin her birini kendi içinde ayrı ayrı incelemek gerekir:
● Mikro işletmeler: Yıllık çalışan kişi sayısı 10 kişiden az olan, yıllık net satış miktarı veya mali bilançosu 3 milyon TL’den fazla olmayan işletmelerdir.
● Küçük işletmeler: Yıllık çalışan kişi sayısı 50 kişiden az olan, yıllık net satış miktarı veya mali bilançosu 25 milyon TL’den fazla olmayan işletmelerdir.
● Orta büyüklükteki işletmeler: Yıllık çalışan kişi sayısı 250 kişiden az olan, yıllık net satış miktarı veya mali bilançosu 125 milyon TL’den fazla olmayan işletmelerdir.
KOBİ nedir sorusunu kısaca yanıtladıktan sonra KOBİ kredisinin ne olduğuna da bakmakta yarar var.
KOBİ Kredisi Nedir?
KOBİ’ler ticari hayatta tutunabilmek ve faaliyetlerini devam ettirebilmek için büyük ölçekli işletmelere göre daha çok finansal desteğe ihtiyaç duyabilir. Öte yandan mali açıdan daha zayıf konumda olmalarına rağmen ticaret hayatında sayıca fazla olmaları nedeniyle ekonomideki rolleri büyüktür. Bu nedenle hem bankalar hem de devlet KOBİ’leri destekleyici çeşitli avantajlar sunmaktadır. KOBİ kredisi de bu desteklerden biridir.
KOBİ halk arasında “esnaf” olarak da tanımlandığından KOBİ kredisi aynı zamanda esnaf kredisi olarak da adlandırılır. Esnaf kredisi ile bankalar, KOBİ’leri yalnızca bireysel müşterilerden ayrı tutmakla kalmaz, büyük ölçekli işletmelerden de farklı olarak çeşitli kredi imkanları sunar. Bu destek sayesinde KOBİlerin ticari faaliyetlerine daha kolaylıkla devam etmeleri amaçlanır.
KOBİ’lerin ticari hayatlarına devam edebilmelerini desteklemek için ayrıca özel sigorta paketleri de bulunmaktadır. Devlet Destekli Alacak Sigortası bunlardan bir tanesidir. Vadeye bağlanmış alacaklarını tahsil edememe riskini güvence altına alan bu sistem sayesinde KOBİ’ler borçlunun temerrüde düşmesi gibi durumlarda mali anlamda zorluk yaşamazlar.
KOBİ Beyannamesi Nedir?
Beyanname bilindiği üzere bir gerçek veya tüzel kişinin resmi kurumlara mali durum bildirmek üzere sunduğu yazılı belgedir. KOBİ beyannamesi de bir kamu kuruluşu olan KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) tarafından talep edilen ve KOBİ’lerin mali durumlarına ilişkin bilgileri içeren bir bildirimdir.
Amacı KOBİ’lerin ekonomideki rolünü ve rekabet gücünü artırmak olan KOSGEB, KOBİ beyannamesi sayesinde KOBİ’lerin adreslerini, ailevi durumlarını, vergi borçlarını ve banka hesaplarına dair bilgileri kayıt altında tutmaktadır.
KOBİ beyannamesini hazırlamak için öncelikle KOSGEB Veri Tabanına kayıt olunması gerekmektedir. Akabinde KOBİ beyannamesi KOSGEB E- KOBİ sayfasında bulunan form ve ekleri elektronik ortamda doldurularak çıktı alınmalıdır. Son olarak üzerinde ıslak imza ve kaşe bulunan beyanname bağlı bulunulan KOSGEB birimine başvuruda kullanılabilir.
Başvuru yaparken sunulması gereken ek belgeler ise şunlardır:
● Ticaret Sicil veya Esnaf Sicil Gazetesi
● İmza beyannamesi veya imza sirküleri
● Faaliyet belgesi
Belirtmek gerekir ki bazı durumlarda KOSGEB Başkanlığı bu belgelere ek olarak vergi beyannamesi ve gelir vergi beyannamesi de talep edebilmektedir.
KOBİ beyannamesinden bahsettikten sonra “KOBİ destek nedir?” sorusu üzerinde durmak gerekir.
KOBİ Destek Kredisi Nedir?
“KOBİ desteği nedir?” sorusunun yanıtı sıklıkla merak edilir. Yukarıda bahsettiğimiz KOBİ kredisini ifade eden KOBİ destek kredisi, KOBİ’lerin işlerini geliştirmeleri ve ihtiyaçlarını temin edebilmek adına verilen desteklerden biridir. Düşük faiz ve ödeme erteleme gibi imkanlarıyla diğer kredilerden ayrılarak KOBİ’lere ekonomik anlamda kolaylık sağlayan destek kredisini alabilmek için belirli şartların sağlanması aranır. Bu şartlar başvuru yapılan bankaya göre değişiklik göstermekle birlikte genel olarak şunlardır:
● İşletmenin ve işletme sahiplerinin kredi notları yüksek olmalıdır.
● İşletmenin ve işletme sahiplerinin herhangi bir vergi borcu olmamalıdır.
● İşletmenin tüm ortaklarının kredi alınması konusunda onay vermiş olması veya kredi başvurusu yapan kişiyi bu konuda yetkilendirmiş olması gerekir.
● Talep edilmesi halinde ipotek sağlanmalı veya kefil gösterilmelidir.
● İşletmenin belirli bir sermayesi olmalıdır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki KOBİ destek kredisi alabilmek için yöneticilerin KOSGEB tarafından verilen Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Programı’na katılmaları ve bu programı tamamlamaları beklenir. Eğitim sonrasında girişimcilik belgesini almaya hak kazanan KOBİ’ler bankaların sundukları farklı destek kredilerine başvurabilirler.
KOBİ Avantajları Nedir?
KOBİ olmanın büyük ölçekli firmalara göre çeşitli avantajları bulunur. Bu avantajlar kısaca şu şekilde sıralanabilir:
● Düşük sermaye ile kurulabilirler.
● KOBİ’lere sağlanan destekler sayesinde rekabet güçleri fazladır.
● Küçük ölçekli oldukları için teknolojik değişimlere çabuk adapte olabilirler.
● Sundukları malları ve hizmetleri tüketici tercihlerine göre daha kolay esnetebilirler.
● Çalışan sayıları az olduğu için daha etkin şekilde yönetilebilirler.
Sayılan avantajlara ek olarak KOBİ’lere özel sunulan sigorta paketleri de bulunmaktadır. Örneğin KOBİler, İşyerim Paket Sigortası ile iş yerindeki her türlü eşyayı, elektronik cihazları, üretim malzemelerini ve hatta çalışanları ile müşterilerini bile teminat altına alabilirler. Ayrıca çalışanlarının sağlıklarını güvence altına almak isteyen işverenler KOBİ’lere Özel Sağlığım Tamam Sigortası ürünümüzü inceleyebilirler.
