Pasaport, yurt dışına çıkışta gümrük kontrolü ve vize gibi işlemlerde kullanılan önemli bir belgedir. Ayrıca kişinin uyruğunu belirleyen resmî bir yanı da vardır. Ülke sınırını geçtikten sonra gidilen ülkede kimlik fonksiyonu üstlendiğinden sürekli olarak taşınır ve kullanılır. Bunun bir sonucu olarak kaybolma veya çalınma riski oldukça yüksektir.
Pasaportun kaybolması veya çalınması durumunda atılacak doğru adımlarla sorunu büyümeden çözmek mümkün olur. Ancak telaş ile atılacak yanlış adımlar ve yapılacak yanlışlıklar sürecin uzamasına neden olabilir. Pasaport kaybedildiğinde aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda hareket edilirse olası zararları minimize etmek mümkün olur.
Pasaportu Türkiye'de Kaybetme Durumu ve İzlenecek Adımlar
Pasaportun Türkiye’de kaybedilmesi durumunda en büyük problem hareket gününe olan yakınlık olacaktır. Yolculuğun başlamasına saatler kala olabilecek bir kayıp daha fazla sorun yaşatabilir. Ancak ülke dışında kaybolmasına nazaran sorun nispeten daha kolay çözülür. Öncelikle Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne ait ALO199 numaralı hat kayıp bildirimi yapmak için aranır. Bu hattın aranması sırasında aynı zamanda yeni pasaport için randevu başvurusu da yapılır.
Randevu almak amacıyla Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün resmi sayfası olan https://randevu.nvi.gov.tr/ adresi de kullanılabilir. Kaybedilen pasaport için yapılan işlemler sonrasında yeni pasaport almak mümkün olur.
Pasaportu Yurt Dışında Kaybetme Durumu ve İzlenecek Adımlar
Pasaportun yurt dışında kaybedilmesi biraz daha karmaşık bir süreci beraberinde getirir. Yurt dışında pasaport kimlik olarak da kullanıldığı için hem orada hem de dönüş sırasında kullanılacak zorunlu bir evraktır. Bu sebeple kaybolması veya çalınması halinde hemen harekete geçmek gerekir.
Yurt dışında kaybolan pasaport için Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna başvurulur. Pasaportun çalınması söz konusu ise durumu en yakın polis karakoluna bildirmek gerekir. Burada yapılacak işlemler ve düzenlenecek tutanak ile birlikte büyükelçilik veya konsolosluğa müracaat edilir.
Bulunulan ülkeye göre en yakın konsolosluğun nerede olduğu bilinmiyorsa https://www.konsolosluk.gov.tr/ adresi üzerinden bu bilgiye kolayca erişilebilir. Dış temsilciliklerin iş yoğunluğu dolayısıyla kalabalık olma ihtimaline karşılık olabilecek en erken zamanda başvuru yapılması yerinde olacaktır.
Polis merkezinden alınan tutanak ve 2 adet vesikalık fotoğraf ile başvuru yapılır. Bu sırada kimlik, ehliyet, evlenme cüzdanı gibi bir başka resmi kimlik belgesinin olması işi kolaylaştırır. Burada geçici pasaport kısa sürede düzenlenerek teslim edilir. Hemen ardından eski pasaportun iptal başvurusunun yapılması gerekir. Eski pasaport iptal edildikten sonra bulunsa dahi kullanılamaz.
Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından düzenlenen geçici pasaportlar 30 gün süreyle geçerlidir. Bu süre içerisinde dönüş yapılacaksa yeni pasaport başvuru işlemleri Türkiye’de yapılabilir. Ancak yeni pasaport gelene kadar geçici pasaport ile yeniden yurt dışına çıkmak mümkün olmaz.
Yurt dışı seyahati sırasında pasaportun dijital kopyalarının saklanıyor olması kayıp ve çalınma durumlarında önemli faydalar sağlayabilir. Ayrıca pasaportun fotokopisinin bulunması ve numarasının bilinmesi yenileme süreçlerinin hızlanmasında etkili olacaktır.
Pasaportun kaybolması ya da çalınması seyahati bir sorun yumağına dönüştürebilir. Mali külfeti de olabilecek bu problemi yurt dışı seyahat sağlık sigortası çerçevesinde sunulan teminatlar ile kolaylaştırmak mümkündür. Yurt dışına çıkmadan önce yapılacak sigorta bu risklere karşı korunmayı sağlar. Seyahat sağlık sigortası ile pasaport kaybı, seyahat iptali ve pasaport çalınması gibi durumlar için güvence sunulur. Böylece pasaport yenileme süreçlerinin ilave mali yüklerini bertaraf etmek mümkün olur.
Pasaport kaybolması durumunda alınmış bulunan vizelerin iptal ettirilmesi gerekir. Bunu yapabilmek için polis tutanağının onaylı suretinin bir dilekçe ekinde ilgili ülke temsilciliğine iletilmesi gerekir. Böylece eski vizenin iptalinin yanı sıra yeni vize başvurusu için somut gerekçe gösterilmiş olur.
Pasaport Kaybetme Cezası Var Mı?
Pasaport kaybetmek bir cezai müeyyide uygulamasına tabi değildir. Ancak yeni bir pasaport alırken eskisi gibi pasaport harcı ve defter bedeli aynı şekilde yeniden ödenir. Bunun getirdiği bir parasal yük dışında pasaport kaybetmenin cezası bulunmamaktadır.
Geçici Pasaport için Gerekli Evraklar Nelerdir?
Geçici pasaport Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından verilen bir belgedir. Pasaportun kaybolması veya çalınması durumunda sahipleri tarafından yapılacak başvuru sonrasında verilir. Bu başvuru sırasında polis tutanağı varsa aslı veya onaylı suretinin bulunması gerekir. Ayrıca 2 adet vesikalık biyometrik fotoğraf, kimlik, ehliyet veya evlenme cüzdanı gibi bir başka kimliği ispata yarar belgenin varlığı gerekir.
Büyükelçilik veya konsolosluk birimlerinde kayıp pasaport beyannamesi doldurulur. Bu belgeye bağlı olarak diğer evraklar da teslim edilir. Seyahat planını doğrulayacak rezervasyon veya gidiş dönüş biletler gibi diğer unsurlar işlemleri kolaylaştırmaya yarayabilir.
Yeni Pasaport Kaç Günde Gelir?
Yeni pasaport işlemlerinde basılan pasaportların sahiplerine ulaştırılması oldukça kısa sürede gerçekleştirilir. Pasaportlar basımının ardından ülke genelindeki 56 il merkezinde 1 günde teslim edilmektedir. Diğer il merkezlerinde 2 gün, ilçe merkezlerinde ise en geç 4 iş günü içinde PTT kargo tarafından teslimat işlemleri tamamlanmaktadır.
Basımı tamamlanan pasaportların teslimatı bu şekilde kısa sürede tamamlanırken basım işlemleri yoğunluktan kaynaklı olarak uzun sürebilmektedir. Bu durumu göz önünde bulundurarak başvuru işlemlerinin olabildiğince erken yapılması yerinde olacaktır.
Başvuru sırasında gereken evraklar pasaport çeşitleri için farklılık gösterebilir. Gri veya yeşil pasaport başvurusu yapılacaksa resmi makamlardan buna uygun evrakların temin edilmesi gerekir. Eksik evrakla yapılacak başvurular geri çevrilir veya sürenin uzamasına neden olur.
