Diş sağlığı, pek çok kişi tarafından ağırlıklı olarak dış görünüşle ilişkilendirilir ve yüzeysel bir şekilde ele alınır. Dişleri belirli bir düzende fırçalamak ve temiz bir görünüm elde etmek, pek çok kişi için yeterli olabilir. Oysa bu yaklaşım, diş sağlığı açısından tehlikeli olabilir. Ağız ve diş sağlığı, herkesin büyük özen göstermesi gereken konular arasındadır ve dikkatli olunmaması durumunda ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Diş implant ve diş dolgusu gibi yöntemlerle giderilen rahatsızlıklar, tedavi süreçleri boyunca yaşam kalitenizi önemli ölçüde düşürebilir. Diş eti hastalıkları ise sizi uzun ve zorlu bir tedavi süreciyle karşı karşıya bırakabilir. Bu sebeple ağız ve diş bakımınıza özen göstermeniz ve çeşitli rahatsızlıklara karşı tedbir almanız son derece önemlidir. İşte bilmeniz gereken en önemli diş sağlığı problemleri, semptomları ve sebepleri…
En Zorlu Diş Eti Hastalıkları
En çok karşılaşılan diş eti hastalıklarında ilk sırada, periodontitis ismi verilen rahatsızlık yer alır. Yetersiz ağız ve diş eti bakımından kaynaklanan periodontitis rahatsızlığı, diş etlerinde iltihaplı dokular oluşmasıyla ortaya çıkar ve ciddi ağrılara sebep olabilir. Diş eti iltihaplanması olarak da bilinen rahatsızlıkta yetersiz bakım sebebiyle diş etlerinin üzerinde bir bakteri tabakası oluşur ve bu tabaka zamanla plak hâlini alarak diş etlerinin içine yerleşmeye başlar. İltihap hâlini alan plak tabakasının en belirgin semptomları ise yoğun diş eti ağrısı, diş etlerinde kızarıklık ve kanamadır. Yoğun bir tedavi süreci gerektiren periodontitis, bazı vakalarda şiddetli şekilde seyredebilir. Diş eti yüzeyinde kalan ve dişlere doğru bir yayılım göstermeyen rahatsızlık, bu sayede diş çürümesine yol açmaz. Periodontitis oluşumunu önlemeniz için yapmanız gerekenler ise şöyledir:
- Dişlerinizi fırçalarken aceleci davranmayın ve fırçalama işlemini en az 2-3 dakika boyunca sürdürün.
- Ağız içini düzenli olarak temizleyin, ağız çalkalama ve gargara sularından yararlanabilirsiniz.
- Ağzınızda yemek parçası gibi kalıntılar kalmadığından emin olun.
Periodontitis rahatsızlığı, tedavi edilmemesi durumunda diğer bölgelerdeki diş etlerine de sıçrayabilir ve ağız geneline yayılabilir. Bu yüzden periodontitis belirtilerini gördüğünüzde diş tedavi merkezleri ile görüşmeniz ve hemen müdahalede bulunmanız büyük önem taşır.
Diş İmplantlarının Temel Sebebi: Apse
Diş etlerinde oluşabilecek sağlık sorunları arasında, son derece şiddetli ağrılara ve sancılara yol açabilen apse çeşitleri de bulunur. Diş etlerinde ortaya çıkan apseler, ağırlıklı olarak diş etine saplanan ve fark edilmeyen yabancı maddelerden kaynaklanır. Yetersiz ağız ve diş bakımından kaynaklanan diş eti apsesi, ağırlıklı olarak diş fırçalarken ihmal edilen yan bölgelerde gözlemlenir. Yoğun bir şişlikle ortaya çıkan ağız içi apseleri kızarıklık, morarma ve kanama gibi etkilere de yol açabilir.
İltihap içeren basit apseler, yaklaşık 3 ila 7 günlük tedaviler sonucunda ortadan kaldırılabilir. Kemik erimesine yol açan apse türleri ise daha komplike bir yapı sergiler. İleri seviyedeki apselerde bakteri sayısı artar ve bu bakterilerin daha derinlerdeki dokulara yerleşmesi sebebiyle apseli bölgede kalıcı hasarlar oluşabilir. Diş etlerine yerleşmeleri sebebiyle dişleri zayıflatan apseler, kimi zaman dişlerin kökünden kırılarak kaybedilmesine de yol açabilir. Bu gibi durumlarda diş implant yöntemlerine başvurulur ve kaybedilen dişin yerine implant çeşitleri yerleştirilerek hastanın yaşam kalitesinin olumsuz yönde etkilenmesinin önüne geçilir.
Diş Dolgusu Gerektiren Tehlike: Çürük
Ağız ve diş sağlığı denince akla gelen ilk problemlerden biri de şüphesiz ki dişlerin çürümesidir. Her yaşta insanın başına gelebilecek bir sağlık sorunu olan diş çürümesi, diş minelerinin zayıflaması ve zayıflayan dokulara bakterilerin yerleşmesiyle ortaya çıkar. Diş içine yerleşen bakteriler, bu noktada hızlı bir şekilde çoğalır ve diş dokusuna zarar vererek çürüme olarak bilinen deformasyona yol açar. Diş çürümesi, dişlerini düzenli olarak fırçalayan kişilerde bile sıklıkla karşılaşılabilen bir problemdir. Asitli içeceklerden, şekerli yiyeceklerden, sigara ve alkol gibi sağlığa zararlı maddelerin tüketiminden kaynaklanan diş çürümesinin bir diğer önemli sebebi de ağız ve diş bakımına yeterli süre ayrılmamasıdır.
Diş çürükleri, çürüyen bölge diş etine yaklaşıncaya kadar ağrımayabilir. Bu durum da kimi bölgelerdeki çürük dişlerin erken teşhis edilmesinin önüne geçebilir. Diş çürüğü, diş yüzeyinde kararma ve ezilme oluşturması sebebiyle dışarıdan kolayca görülebilen bir problemdir ancak özellikle üst damaktaki ya da arka noktalardaki dişlerdeki görsel kusurlar, kolayca tespit edilmeyebilir. Bu sebeple de diş çürükleri genellikle ileri safhaya ulaştıklarında ağrı, sızlama, sancı, apselenme gibi belirtiler göstermeleriyle ortaya çıkar ve bu gibi durumlarda diş dolgusu ya da diş çekimi gibi diş tedavisi seçeneklerine başvurulur.
Diş Teli Riski: Eğrilik
Ağız ve diş yapısında herhangi bir genetik kusur bulunmayan kişiler, ağırlıklı olarak dişlerinde hiçbir zaman yamulma sorunu olmayacağını düşünür ve bu yüzden de diş bakımını ihmal eder. Oysa bu yaklaşım, hem yanlış hem de tehlikelidir. Diş eğriliği, sonradan ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır ve her yaşta karşılaşılabilir. Diş eğriliğiyle en çok karşılaşılan yaş grubu, 0-12 yaş arasıdır. Çocuklarda sıklıkla gözlemlenen diş eğriliğinin temel sebepleri ise bebeklik döneminde çok fazla emzik ya da parmak emilmesi, ağız yapısı sebebiyle dişlerin birbirine zarar vererek çıkması ve fiziksel darbelerdir. Fiziksel darbeler sebebiyle dişlerin eğrilmesi, yetişkinlerin de yaşayabileceği bir durumdur. Ayrıca sigara, alkol, asitli içecek gibi diş yapısını zayıflatan maddelerin sıklıkla tüketilmesi de yetişkinlerde diş eğriliği sorunuyla karşılaşılmasına yol açabilir.
Diş eğrilikleri, ağırlıklı olarak diş teli kullanılarak giderilir. Halk arasında diş tellerinin yalnızca çocuklar tarafından kullanılabildiğine dair yaygın bir inanış bulunsa da bu inanış gerçeği yansıtmaz. Ortodontistler tarafından tasarlanan modeller arasında yetişkinlere uygun diş telleri de bulunur ve bu seçenekler dişlerinizdeki eğrilikleri kısa süre içinde büyük oranda giderebilmenize yardımcı olur. Eğrilik problemi, hastanın ağız ve diş yapısının uygun olması durumunda Invisalign yöntemiyle de giderilebilir. Dışarıdan görülmemesi sayesinde diş tellerine oranla daha çok tercih edilen Invisalign yönteminde hastanın dişlerine bilgisayarla tasarlanan şeffaf aparatlar takılır ve iki haftalık periyodlarla gerçekleşen kontrollerde aparatların konumu değiştirilerek dişlerin hizalanması sağlanır.